EDEBİYAT DÜNYASINA PANZEHİR SORULAR 2023
2023 yılında yoğun bir edebiyat gündemi yaşandı. Yepyeni kitaplar okurların beğenisine sunuldu. Biz de Panzehir Dergi olarak yayınladığımız metinlerle, söyleşilerle, eleştiri-tanıtım yazılarıyla edebiyat ve sanat ortamına katkıda bulunmaya çalıştık.
Bu yıl ikincisini yayımlayacağımız Panzehir Sorular’la, yazarların penceresinden bir tür bellek tazelemesi yapmayı amaçlıyor, edebiyat tutkunları için ufuk açıcı olacağına inanıyoruz.
Bir yılı daha geride bırakırken 2023’ün edebiyatını, edebiyat dünyasından isimlere sorduk. Değerli görüşlerini bizlerle paylaşan tüm edebiyat dostlarına teşekkür ederiz.
Yeni yılda panzehriniz edebiyat olsun…
Edebiyat eserlerinin değerini hangi ölçüt belirler? Okur mu, satış mı, eleştiri mi, ödül mü?
Okurun bir edebi metni çözümlemesi, anlamaya çalışması, kişinin kendine yaptığı yatırıma, edebiyat algısına ve beklentilerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Dolayısıyla okurun alımlaması öznel olacaktır. Oysa eleştirmenler edebi metinleri okurken derinlemesine incelemeye çalışırlar, psikolojik, ideolojik ve sosyokültürel bağlamları da göz önünde tutarlar. Yazarın, varsa özel dil becerisi ya da benzersiz anlatım yöntemleri, onları tespit ederek öne çıkartırlar. Bu nedenle eleştirmenlerin değeri belirlemede önemli rol oynadıklarını düşünüyorum.
Son dönemlerde değerinin yeterince bilinmediğini düşündüğünüz öykücüler ve romancılar var mı?
Yarın FM öykü kitabıyla dikkatimi çeken Çağdaş Küçük. Bir diğer dikkatimi çeken isimse Tıpkı Taşı‘yla Olvido Ayşe Akan.
2023’te tadı damağımda kaldı dediğiniz o film hangisi?
Nuri Bilge Ceylan’ın Kuru Otlar Üstüne filmi epeyce düşündürücü. Üzerine çok konuşuldu. Feridun Andaç film için bir yazı dizisi kaleme aldı. Filmi ben de bir kez daha izlemek istiyorum.
Politik ve apolitik unsurlar içeren film Merve Dizdar’a Cannes’da en iyi kadın oyuncu ödülünü kazandırdı ve Oscar adaylığının yolunu açtı. Bilet gelirinin deprem bölgesine aktarılacak olması da bir başka dikkat çekici özelliği.
Sizce 2023’te edebiyat gündemine damgasını vuran olaylar ve tartışmalar nelerdi?
İsveç Akademisi, “söylenemeyenlere ses verdiği” için 2023 Nobel Edebiyat Ödülü’nü Norveçli yazar Jon Fosse’ye verdi. Söylenemeyenlere ses vermek ifadesi çok etkileyici. Farklı temalarda yazmasıyla dikkat çeken yazarın mistik ve manevi değerleri yazılarına aldığı da biliniyor. Yazarın diliyle ilgili ilginç bir tartışma yaşandı. Az sayıda insan tarafından konuşulan Nynorsk dilinin Norveç’in batı kesiminde kullanıldığını ve Yeni Norveççe olarak da adlandırıldığını bu ödülle öğrendik. Nynorsk dilinin az sayıda insan tarafından konuşuluyor olması ödülün verilişi üzerine tartışmalara neden oldu.
Türkiye’de edebiyat kanonu tartışmalarının başlangıcı oldukça yeni. 2000’li yıllarda başlayan tartışmalar halen devam etmekte. “Edebiyatta Tekil Bir Ulusal Kanonun Oluşmasının İmkânsızlığı Üzerine Notlar” Orhan Tekelioğlu’nun bu konuda 2023’ün en dikkat çekici yazılarından oldu kanımca.
Daha fazla Panzehir Söyleşiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sayfanın altındaki sosyal medya butonlarını kullanarak yazıyı sevdiklerinizle paylaşabilir, yorumlarınızla bize ulaşabilirsiniz.
