EDEBİYAT DÜNYASINA PANZEHİR SORULAR 2023
2023 yılında yoğun bir edebiyat gündemi yaşandı. Yepyeni kitaplar okurların beğenisine sunuldu. Biz de Panzehir Dergi olarak yayınladığımız metinlerle, söyleşilerle, eleştiri-tanıtım yazılarıyla edebiyat ve sanat ortamına katkıda bulunmaya çalıştık.
Bu yıl ikincisini yayımlayacağımız Panzehir Sorular’la, yazarların penceresinden bir tür bellek tazelemesi yapmayı amaçlıyor, edebiyat tutkunları için ufuk açıcı olacağına inanıyoruz.
Bir yılı daha geride bırakırken 2023’ün edebiyatını, edebiyat dünyasından isimlere sorduk.
Değerli görüşlerini bizlerle paylaşan tüm edebiyat dostlarına teşekkür ederiz.
Yeni yılda panzehriniz edebiyat olsun…
Edebiyat eserlerinin değerini hangi ölçüt belirler? Okur mu, satış mı, eleştiri mi, ödül mü?
Edebiyat eserlerinin değerini belirlemede birden fazla unsur etkendir elbette. Okuduğum edebiyat eserlerinde belirgin bir dil arıyorum. Az kelimeyle çok şey anlatabilen, zorlama olmayan, sakin akan bir ırmakta yüzüyormuş gibi iyi hissettiren bir dil. İlk bakışta gündelik dilin yanında duran ama yazarın kaleminin etkisini bana geçiren dolayısıyla da gündelik dilden ayrılan yeni bir şey. İşte bu benim için o eserin değerini belirlemede önemli bir ölçüttür. Aslında metinde konu, biçim, teknik veya diğer unsurların hepsi, kendini yeterince ortaya koyabilmek için zaten dile ihtiyaç duymuyor mu?
Burada Ferit Edgü’nün şu sözleri geliyor aklıma: “Önünde sonunda, elinizde bir tek malzeme var üzerinde çalışabildiğiniz: dil. Dile, dille, dil üstünde çalışıyorsunuz. Ama ben bu çabalarımın, yazarken yaşadığım güçlüklerin, akıttığım terin okuyucu tarafından fark edilmesini istemem. “
Yazar için her yeni metinde dil, yeniden doğmak isteyeceği gibi, ben de gerek ilk okuduğum metinde gerek onları tekrar ettiğimde yeni bir okuyuşla karşılaşmak isterim. Bana bu tadı veren edebi eserler, her seferinde kendilerini tekrar ve tekrar oluştururlar. Bu da bir edebi eserin değerini belirleme de yine önemli bir ölçüt benim için.
İnsanlık tarihinden bu yana yüzlerce metin yazıldı. Kuşkusuz hepsinin zamana direnmesi imkânsız. İçlerinden kendi döneminden yeni bir döneme kadar kalabilenler, dönemlerinin yazın anlayışı incelendiğinde varlığını sürdürebilenler zaman kimliği taşırlar. Tabii bir eserin kalıcı olmasına doğru giden yollar da, okuyucudan, satıştan, eleştiriden ve yarışmalardan geçecektir. Eser, hepsinden alması gereken payı alacak, bazen hakkı verilecek bazen de yeterince değeri fark edilemeyecektir. Sonuç olarak, özgün bir dille kurulan, her okumada bizi yeni bir okuyuşla karşılayan, zaman kimliği taşıyan eserlerin er veya geç değerini bulduğuna ve bulacağına inanıyorum.
Son dönemlerde değerinin yeterince bilinmediğini düşündüğünüz öykücüler, romancılar var mı?
Bu soruya içime sinen bir cevap verebilmem için son dönem basılmış eserlerin pek çoğunu okumuş olmam gerektiğini düşünüyorum ama yayın dünyasının hızına yetişmek en azından benim için mümkün değil. Söylediğim şey, bu yayın hızından ve çok eserden şikayet ettiğim anlamına gelmiyor. Eser zaman içinde kendi değerini kendi belirleyecektir, diye düşünüyorum.
2023’te tadı damağımda kaldı dediğiniz o film hangisi?
2023 de beni etkileyen filmlerden biri, yönetmenliğini Belmin Söylemez’in yaptığı Ayna Ayna. Film 2022 yılı yapımı olmasına rağmen, bu yıl izleme olanağı buldum. Film için bir cümle ile şunu söyleyebilirim, toplumsal baskı karşısında hayallerinden vazgeçmek ile hayalleri için mücadele etme arasında kalan üç kadın.
Sizce 2023’te edebiyat gündemine damgasını vuran olaylar ve tartışmalar nelerdi?
2023 yılında edebiyat çevrelerinde gerek yarışmalarda gerekse sosyal medyada maalesef ya intihal, ya linç ya da karalama içeren olaylar konuşuldu, tartışıldı. Tartışmalar, eleştiriler, edebiyat dünyasına ve edebi eserlere bir katkı sağladığı sürece kıymetli. O yüzden bu yaşananları edebiyat gündemine damgasını vuran olaylar ve tartışmalar olarak görmüyorum.
Daha fazla Panzehir Söyleşiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sayfanın altındaki sosyal medya butonlarını kullanarak yazıyı sevdiklerinizle paylaşabilir, yorumlarınızla bize ulaşabilirsiniz.
